1942, οι Γερμανοί σκοτώνουν άμαχους στις Μοίρες στην λογική ένας πρός δέκα

  Η ομιλία του συνταξιούχου δάσκαλου Γ. Δαμιανάκη στην τελετή μνήμης για του Μάρτυρες των Μοιρών:

Δεν είμαι ιστορικός, ούτε φιλόλογος. Επειδή όμως, είχα μεράκι σαν δάσκαλος και με την τοπική Ιστορία, δέχτηκα την τιμητική πρόταση του  κ. Δημάρχου να μιλήσω για τη σημερινή επέτειο.

1939 -1^η  Σεπτέμβρη, ο Χίτλερ παραβιάζει το σύμφωνο μη επίθεσης με  Πολωνία και μπαίνει στο έδαφός της. Ο Β΄Π.Π. αρχίζει. 28 τ’ Οκτώβρη              1940 στα ελληνοαλβανικά σύνορα οι Ιταλοί κάνουν επίθεση στην Ελλάδα. Τον Απρίλη του 1941 ο Χίτλερ, για να διορθώσει το φιάσκο  του Μουσολίνι και την πανωλεθρία των Ιταλών, δίδει διαταγή, για επίθεση του σιδηρόφρακτου και ανίκητου στρατού του στα  βόρεια   σύνορά μας. 20 Μάη 1941, στέλνει τους αλεξιπτωτιστές του, σε «ολιγοήμερη εκδρομή» να καταλάβουν την αδιάφορή , όπως του είχαν πει Κρήτη, να δημιουργήσει προγεφύρωμα για τη Μ. Ανατολή και στις 25 του Μάη να  έχουν πάει στην Πολωνία, για την επίθεση στη Ρωσία.

Η Κρήτη δεν ήταν τουριστικός προορισμός, για το ανίκητο  σώμα των αλεξιπτωτιστών. Έγινε ο τάφος πάνω από 4^ων χιλιάδων ανδρών και το χειρότερο έδωσε το πρώτο δυνατό χαστούκι στο επίλεκτο καμάρι του Χίτλερ. Η απρόσμενη και υπεράνθρωπη αντίσταση του κρητικού λαού στα τρία αεροδρόμια της Κρήτης (Μάλεμε-Ρέθυμνο- Ηράκλειο), που διάλεξαν να πέσουν οι αλεξ/στές , χάλασε τα σχέδια για έλεγχο των πετρελαιοπηγών της Μ. Ανατολής και γρήγορη επίθεση στη Ρωσία. Έκανε τους Ναζί να οπλιστούν με εκδικητικό μίσος κατά των Κρητικών. Κατάφεραν, με τη βοήθεια των αλπινιστών από τα Χανιά ύστερα από 11 μέρες, να  λυγίσουν και την τελευταία αντίσταση που υπήρχε γύρω από το αεροδρόμιο του Ρεθύμνου και που πρωταγωνιστικό ρόλο στη μάχη αυτή έπαιξαν 49 νεοσύλλεκτοι στρατιώτες,  Ηρακλειώτες και οι πιο πολλοί Μεσαρίτες. Ξεκίνησαν, αμέσως, τις ομαδικές εκτελέσεις στα γύρω χωριά και τον αφανισμό όσων αντιστάθηκαν και πολέμησαν στα αεροδρόμια. Και δεν σταμάτησαν εδώ. Για εκφοβισμό  δόθηκε αυστηρή διαταγή.  Ένας Γερμανός ή συνεργάτης τους σκοτωμένος, 10 διαλεκτοί  Κρητικοί στο εκτελεστικό απόσπασμα. Τη διαταγή αυτή πλήρωσαν και οι ήρωες που ήρθαμε εδώ να τιμήσουμε με το σημερινό  προσκλητήριο- μνημόσυνο.

Πριν 75 χρόνια τον Απρίλη του 1942, στη θέση «Αστριώτικο» του Ψηλορείτη γίνεται σύσκεψη μεταξύ του επικεφαλής της Αγγλικής αποστολής στην Κρήτη και των Αρχηγών των ανταρτικών ομάδων. Στη σύσκεψη αυτή οι καπετάνιοι συναποφασίζουν, μεταξύ άλλων και τις εκτελέσεις ορισμένων προδοτών. Ο υπεύθυνος για την περιοχή μας  καπετάν Πετρακογιώργης, δίνει εντολή σε τρεις αντάρτες του και την Κυριακή  ξημερώματα 31 Μάη 1942  εκτελούν  τον υπάλληλο των   τηλ/νιών  ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΔΑΜΑΣΚΟ.    Η αντίδραση των καταχτητών άμεση. Το πρωί της 1^ης  Ιούνη  με ισχυρές δυνάμεις περικυκλώνουν τις Μοίρες, βγάζουν τους  κατοίκους από τα σπίτια, από τους χώρους εργασίας και τους συγκεντρώνουν στην πλατεία  δίπλα στον Άγιο Γεώργιο. Ένας Γερμανός αξ/κός με τη βοήθεια διερμηνέα διαβάζει τα ονόματα:

             Παπαδάκης Νικόλαος , Δ/ντής Δημ. Σχολείου.

           Μπόλαρης Απόστολος, Δ/ντής Δημόσιου Ταμείου.

             Τζαγκουρνάκης Γεώργιος, Δ/ντής Α. Τ. Ε..

             Μουντράκης Αλέξανδρος, Φαρμακοποιός. Από τον Άγιο Θωμά. Έμενε στο Πετροκεφάλι, παντρεμένος με τη Δέσποινα Μιχελινάκη, όμως το καθήκον τον έφερε πρωί-πρωί «στο στόμα του λύκου» στις Μοίρες.

             Μαριδάκης Μιχαήλ, Αγρότης.

             Σαρουλάκης Μηνάς, Εμποροράφτης.

             Μιγλάκης Αντώνιος, Ξυλουργός.

             Χουστουλάκης Δημήτριος, Αγροφύλακας.

             Αστρινάκης Κων/νος, Καφεπώλης. Έφυγε, κρύφτηκε στο χωριό του στις Μάκρες. Προδόθηκε  και εκτελέστηκε αργότερα.

             Αλεξανδράκης Ηλίας, Έμπορος. Έλειπε. Καταγόταν από το Πετροκεφάλι, όπου κρυβόταν  μέχρι το 1944, που ελευθερωθήκαμε. Ο  πρόεδρος Μιχάλης Ζαχαριουδάκης στην προσπάθειά του να πείσει τους δήμιους για την αθωότητα των 10, οδηγήθηκε και αυτός στο εκτελεστικό απόσπασμα. Μαζί με τους διαλεχτούς, αγγαρεύτηκαν μερικοί για να σκάψουν τους τάφους. Τι τραγική ειρωνεία και τι υποκρισία μεγαλοψυχίας! Ο γιός του Δασκάλου, Μίμης έσκαβε τον τάφο του πατέρα του. Οι δήμιοι βλέποντας τον να ξεσπά σε λυγμούς, συγκινήθηκαν «βρε» και τον απάλλαξαν από το σκάψιμο! Οι παραπάνω εκτελεσθέντες, μαζί με τους Γρηγόρη Φραγκιαδάκη, Δημήτρη Χανδράκη, το Σάββα Μαυροπετσάκη, τους Κανακαράκη Γιάννη και Νικολή (του Αραπαλέξη) Σαββάκη από το Πετροκεφάλι, τους εκτελεσθέντες στην Πλώρα, στα Σκούρβουλα στο Σωκαρά και τόσους άλλους  μάρτυρες σε όλη την Κρήτη, έδωσαν τη ζωή τους για την Πατρίδα. Πολέμησαν, θυσιάστηκαν για την ελευθερία. Πολέμησαν, όπως χιλιάδες άλλοι Κρητικοί  τους Ναζί, αψηφώντας το θάνατο.

Σεβασμιότατε, κύριε Δήμαρχε, κυρίες και κύριοι!                                         Η επιλογή ήταν μελετημένη και στοχευμένη. Οι  10 δε διαλέχτηκαν, επειδή είχαν τουφέκια. Διαλέχτηκαν γιατί είχαν άλλα πολύ πιο ισχυρά όπλα. Όπλα που  δίδαξε ο Χριστός και που με μεγάλο θαυμασμό, διέκρινε να κατέχουν οι αρχαίοι Έλληνες. Ήταν ενάρετοι. Τα όπλα τους ήταν οι αρετές. Οι αρετές της σύνεσης, της εργατικότητας, της αγάπης, της φιλαλληλίας, της τιμιότητας, της φιλοπατρίας και όλες αυτές που κάνουν τον άνθρωπο να ξεχωρίζει ανάμεσα στο λαό να είναι μορφωμένος και διαλεχτός…… Να είναι στόχος για τους δήμιους . Οι περισσότεροι από τους 10, μπορεί να μην ήξεραν γράμματα, να μην είχαν πάει σχολείο, όμως στην ψυχή και στο μυαλό είχαν μια αξιοζήλευτη καλλιέργεια, μια μόρφωση που τους έκανε διακριτούς στην κοινωνία. Για τα άρρωστα μυαλά των ναζί αυτοί έπρεπε να πληρώσουν. Κόβοντας τις κεφαλές που ξεχώριζαν από το λαό , θα παρέλυαν τον κορμό του,  θα  μηδένιζαν το ηθικό του. Όμως δεν πέτυχαν.                     Η αντίσταση συνεχίστηκε με μεγαλύτερο ζήλο και αυταπάρνηση μέχρι τη νίκη των συμμάχων.                                                                                                                                                                       

Δυστυχώς, μετά τη γερμανική κατοχή, στην ψυχή και στο μυαλό  μερίδας συμπατριωτών μας και ευτυχώς λιγότερο στην Κρήτη, κυριάρχησαν τα πάθη του εγωισμού, της μισαλλοδοξίας, της εκδίκησης, του φανατισμού. Οι αρετές των 10 μπήκαν στο περιθώριο. Αναπόφευκτα ήρθε ο καταστροφικός και ξενοκίνητος εμφύλιος ‘44-‘48.  Για ιδεολογικές διαφορές ο συγγενής σκότωνε το συγγενή,  ο νονός το βαφτισιμιό, ο φίλος τον φίλο. Το κακό και πάλι δε σταμάτησε εδώ. Δε μας έγινε παράδειγμα ο εμφύλιος της Ισπανίας 1936-39, που όταν τελείωσε οι αντιμαχόμενοι έδωσαν τα χέρια, έθαψαν τους νεκρούς σε κοινούς τάφους και ενωμένοι έκαναν  νέο ξεκίνημα για το καλό όλων. Σε μας πολλοί νικητές, αποδύθηκαν σε ένα αγώνα εξόντωσης των ηττημένων.  Εγκλήματα έγιναν και από τις δύο παρατάξεις, αποδεδειγμένα. Τα των νικητών , όπως γίνεται πάντα, κουκουλώθηκαν. Οι νικημένοι πλήρωσαν πολύ ακριβά τα δικά τους. Η στελέχωση του κρατικού μηχανισμού, είχε κλείσει για πολλά χρόνια την πόρτα σε αρκετούς ικανότατους και σοβαρούς επιστήμονες. Η ανικανότητα, το ελάττωμα;  Το  πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων που τους συνόδευε  έγραφε «ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΩΝ». Σίγουρα από τους νικητές υπήρχαν αρκετά σοβαρά στελέχη, στον κρατικό μηχανισμό και στην πολιτική, που έλαμψαν, δόξασαν και δοξάζουν την  Ελλάδα. Όμως ο παραγοντισμός, η αναξιοκρατία και οι πελατειακές σχέσεις στην πολιτική, ήταν χαρακτηριστικά που κυριάρχησαν μέχρι σήμερα. Έσπρωξαν πολλούς ανάξιους στην πολιτική σκηνή, στο κρατικό μηχανισμό και τους άξιους στην αφάνεια. Αυτοί οι ανάξιοι και ατιμώρητοι, σε όλες τις παρατάξεις, που μόνο μέλημα είχαν και έχουν τη δόξα και τα πλούτη  χωρίς κόπο, εξυπηρετώντας  τα συμφέροντα των αρπαχτικών της Δύσης,  έφεραν τη χώρα μας στη σημερινή κατάντια. Οι ηθικοί και ενάρετοι, αν και προσπαθούσαν, ελάχιστα ακούγονταν. Και υπάρχουν, αρκετοί σε όλα τα κόμματα που μπήκαν στο περιθώριο.

Σήμερα η πατρίδα μας βρίσκεται σε μια από τις δυσκολότερες φάσεις της ιστορίας της. Τώρα καλούμαστε όλοι να πολεμήσουμε για να σώσουμε τη χώρα μας, να σώσουμε τα παιδιά και τα εγγόνια μας, που θα πληρώνουν…. και θα πληρώνουν…. απ’ τα δικά μας λάθη. Να σώσουμε τη γη μας , το περιβάλλον, τα οικοσυστήματα που εμείς οι ίδιοι καταστρέφουμε καθημερινά και αυτοκαταστρεφόμαστε. Δεν καλούμαστε να πάρουμε τα τουφέκια, ή να προτάξουμε τη σωματική δύναμη. Καλούμαστε να προτάξουμε τις αρετές των 10 σαν όπλα. Τις αρετές που μόνο μ’ αυτές ο άνθρωπος πάει μπροστά. Τις αρετές που η συντριπτική πλειοψηφία των  Ελλήνων έχουμε στην ψυχή και στο μυαλό. Είμαι σίγουρος πως ακούγομαι και από εκπρόσωπους  του κρατικού μηχανισμού και του έθνους.

Κύριοι! Σας απευθύνουμε έκκληση, για βοήθεια. Σας παρακαλούμε βοηθήστε, να βοηθήσουμε κι εμείς ο λαός,  να εφαρμοστούν οι νόμοι. Βοηθήστε  να βοηθήσουμε,  να δουλέψει ο κρατικός μηχανισμός σωστά. Μπορείτε να  βοηθήσετε  να συνετίσουμε τα κακοποιά στοιχεία που προκαλούν ζημιά στον τόπο , ακόμη και στις μικρές κοινωνίες μας.  Συνεχίζουν να καταστρέφουν τον τόπο, γιατί  δεν εφαρμόζονται οι νόμοι, υπάρχει ατιμωρησία. Ευθύνη έχουμε όλοι γι’ αυτό…………… .

Ευχόμαστε, η αγάπη στο συνάνθρωπο, ο σεβασμός στο περιβάλλον, η κατάκτηση της γνώσης και πιο πολύ η μόρφωση που παίρνεται απ’ το σπίτι, το σχολείο, την κοινωνία, να είναι αρετές μπροστάρηδες  σ’ αυτό τον αγώνα.

Αθάνατοι ήρωες! Το παράδειγμα και το ήθος σας, ας μας γίνει φάρος να ξεπεράσουμε σαν χώρα, ενωμένοι όπως θα έπρεπε, τα μεγάλα εμπόδια που βρίσκονται μπροστά μας.          

 ΑΙΩΝΙΑ ΣΑΣ Η ΜΝΗΜΗ! 

     Δαμιανάκης  Γεώργιος                                                            

δάσκαλος,  Πετροκεφάλι.-