Η αλληλεγγύη, ο κάμπος της Πεδιάδας, η Notre Dame des Landres και η ιστορία

Την Δευτέρα 28 Μαΐου το βράδυ, παρά τις δυσοίωνες προβλέψεις των μετεωρολόγων, έγινε η προβολή, σε ανοικτό χώρο της πλατείας Ελευθερίας στο Καστέλλι Πεδιάδας, της ταινίας L’ Amour et la Revolution του κρητογάλλου σκηνοθέτη Γιάννη Γιουλούντα. Η ταινία αναφέρεται στους αγώνες συλλογικοτήτων, κινημάτων και ομάδων αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας στην Ελλάδα της χρεοκοπίας και της κρίσης αλλά και στην πολυετή προσπάθεια μας για την ακύρωση της εγκατάστασης του καταστροφικού αεροδρομίου στον κάμπο του Καστελλίου. Μαζί με τον γάλλο σκηνοθέτη ήρθαν και γάλλοι οικολόγοι, οι οποίοι είχαν δραστηριοποιηθεί για την ακύρωση του καταστροφικού έργου στη Νάντη με το κίνημα ZAD για την υπεράσπιση της περιοχής Notre Dame des Landres. Οι Γάλλοι φίλοι μας έχτισαν ένα ξύλινο σπιτάκι στον υπό απαλλοτρίωση χώρο, σύμβολο της αλληλεγγύης και του αγώνα για την αποτροπή της κατασκευής αυτού του καταστροφικού έργου. Η Αλληλεγγύη σχετίζεται με έννοιες όπως η συμπαράσταση και η αλληλοβοήθεια. 

Κάποιοι, οι οποίοι συστηματικά αντιδρούν στην προσπάθεια μας για την υπεράσπιση της γης, της υγείας, του περιβάλλοντος  και της εργασίας των κατοίκων της περιοχής μας, βλέποντας την διεθνοποίηση του αγώνας άρχισαν μια εκστρατεία συκοφάντησης της ταινίας L’ Amour et la Revolution, αλλά και της παρουσίας γάλλων εθελοντών και αλληλέγγυων του αγώνα μας. Εκτός από άφρονες είναι και ανιστόρητοι· η αλληλεγγύη των λαών είναι άρρηκτα δεμένη με την μεγάλη ελληνική επανάσταση του 1821 (φιλέλληνες) αλλά και τις επαναστάσεις του τόπου μας για την αποτίναξη της οθωμανικής τυραννίας και της απελευθέρωσης της Κρήτης και την ένωση με την Ελλάδα.

Η επανάσταση του 1866 ξεκίνησε με την κατάργηση των προνομίων που πρόβλεπε το  Χάττ ι Χουμαγιούν και την άρνηση των μοναστηριών και της τοπικής εκκλησίας να συνεισφέρουν με το 1/3 των εισοδημάτων τους για την εκπαίδευση των χριστιανοπαίδων της Κρήτης. Οι επαναστατικές κινήσεις αρχίζουν τον Αύγουστο του 1886.

Με ψήφισμα της η Γενική Συνέλευση των Κρητών, στις 21 Αυγούστου 1866 κήρυξαν την κατάλυση της τούρκικης εξουσίας και την «ἀδιάσπαστον καί παντοτεινή ἕνωσιν τῆς Κρήτης καί πάντων των ἐξαρτημάτων αὐτῆς μετά τῆς Μητρός Ἑλλάδος» και αναθέτει την εκτέλεση του ψηφίσματος στη ανδρεία του κρητικού λαού, στη βοήθεια των ομογενών και των φιλελλήνων. Πριν ακόμη από την εθελοθυσία του Αρκαδίου πολλοί εθελοντές από την Ελλάδα αλλά και από άλλες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής έσπευσαν με την φυσική τους παρουσία να βοηθήσουν τους εξεγερμένους Κρητικούς (ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ 2015: 18). Από τους πρώτους που έφτασαν είναι ο γάλλος, καθηγητής τότε και μετέπειτα από τους ηγέτες της Παρισινής κομούνας του 1871, μπλανκιστής επαναστάτης Γουσταύος Φλουράνς· επιστολή της Επιτροπής Αθήνας προς την Κρητική Συνέλευση αναφέρει «…ἔχει δέ μεθ’ ἐαυτοῦ ὡς σᾶς ἐγράψαμεν καί Γάλλους καί Οὔγγρους καί Πολωνούς καί Ἐλβετούς ἀξιωματικούς καί στρατιώτας» (ΚΑΛΛΙΒΡΕΤΑΚΗΣ 1998: 104-106).

           

Στην Ιταλία ο στρατηγός Γαριβάλδη εκδήλωσε το έμπρακτο ενδιαφέρον του για το κρητικό ζήτημα οργανώνοντας επιτροπές, συλλέγοντας χρήματα και όπλα για τον αγώνα των Κρητών σε πολλές ιταλικές πόλεις και ζητώντας από τους ιταλούς ερυθροχίτωνες να μεταβούν εθελοντικά να πολεμήσουν στο πλευρό των επαναστατών (ΚΑΛΛΙΒΡΕΤΑΚΗΣ 1986). Μαζί με τους γαριβαλδινούς εθελοντές ήρθαν στην Κρήτη Βόσνιοι Μαυροβούνιοι, Πρώσσοι, Βρετανοί και αμερικάνοι εθελοντές αλλά και κάποιοι αμφιλεγόμενοι όπως ο γνωστός γάλλος Jules  Anemos. Ένας ονομαστός αναρχικός, που δραστηριοποιήθηκε σε όλες σχεδόν τις Κρητικές επαναστάσεις, αλλά και στον ευρύτερο Ελλαδικό χώρο, ο Ιταλός Amilcare Cipriani έφτασε μαζί με τους Γαριβαλδινούς . Την  ίδια χρονική περίοδο συναντάμε αρκετούς εθελοντές στην περιοχή όπως τους Πουανσώ, Ανεμός, Αρντεμάνι κτλ. Από τότε γίνεται πιστός σύντροφος του Γάλλου φιλέλληνα Φλουράνς. Εδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι μέσα στη Διεθνή Ένωση Εργατών, που δημιουργόνταν , ένας ακόμη παράγοντας για την διαίρεση μεταξύ μαρξιστών και μπακουνικών ήταν το Κρητικό ζήτημα, οι μαρξιστές δεν ήθελαν τον διαμελισμό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

        Το πνεύμα της εποχής ήταν ότι απέναντι στην Ιερά Συμμαχία των Ηγεμόνων θα πρέπει να ορθωθεί η Ιερή Συμμαχία των Λαών. Κάθε επανάσταση, σ’ οποιοδήποτε μέρος της γής είναι μια μάχη του πανανθρώπινου αγώνα για ελευθερία. Η αλληλεγγύη είναι στενά δεμένη με τους αγώνες του ανθρώπου για αξιοπρέπεια και προκοπή (ΤΖΟΥΡΑΣ 2017). Το κείμενο του Βίκτωρος Ουγκό για την αλληλεγγύη στην Κρητική επανάσταση είναι ενδεικτικό «Ἐσεῖς οἱ σημερινοί καταδυναστευόμενοι θά εἶστε οἱ μελλοντικοί νικητές. Νά ἐπιμείνετε. Ἀκόμη κι ἄν πνίξουν τή φωνή σας, ἐσεῖς θά θριαμβεύσετε… …Τό Κρητικό ζήτημα ἔχει πιά τεθεῖ. Θά βρεῖ τή λύση του, καί θά λυθεῖ ὅπως ὅλα τα ζητήματα τούτου τοῦ αἰώνα, μέ γνώμονα την ἀπελευθέρωση». (ΚΑΛΛΙΒΡΕΤΑΚΗΣ 1998: 140).

          Η ονομασία του Γουσταύου Φλουράνς πολίτη της Κρήτης είναι ενδεικτική του πνεύματος της αλληλεγγύης. Η αποστολή Κρητών βουλευτών στην Αθήνα την άνοιξη του 1868 στην οποία συμπεριλαμβανόταν και ο Φλουράνς ήταν η αφορμή για να τον απελάσουν από την Αθήνα, όταν έφτασε, με παρέμβαση των πρέσβεων της Αγγλίας και της Γαλλίας και προσωπική απόφαση του πρωθυπουργού Βούλγαρη (ΚΑΛΛΙΒΡΕΤΑΚΗΣ 1998: 224-229).

           Από τότε μέχρι σήμερα, σε διάφορες χρονικές στιγμές και σε όποιο μέρος του κόσμου υπήρξαν και υπάρχουν άνθρωποι που αγωνίζονται για την ζωή και την ελευθερία τους, συνεχίζεται αυτή η ανιδιοτελής παράδοση της έμπρακτης αλληλεγγύης και προσφοράς από οπαδούς του διεθνούς εργατικού, οικολογικού και ελευθεριακού κινήματος κάτω από δύσκολες συνθήκες. Η αλληλεγγύη, η συνεργασία και οι κοινοί αγώνες δεν έχουν σύνορα και είναι μονόδρομος για να ακυρωθούν τα παράλογα φαραωνικά, σπάταλα και καταστροφικά σχέδια και έργα.  

Βιβλιογραφία

      ΚΑΛΛΙΒΡΕΤΑΚΗΣ 1986: Καλλιβρετάκης Λεωνίδας Οι Γαριβαλδινοί στην κρητική επανάσταση του 1866, περ. ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ, τόμος τρίτος τεύχος 5, Ιούνιος 1986.

      ΚΑΛΛΙΒΡΕΤΑΚΗΣ 1998: Καλλιβρετάκης Λεωνίδας(1998) Η ζωή και ο θάνατος του Γουσταύου Φλουράνς, εκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα.

     ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ 2015: Παπαϊωάννου Γ. Απόστολος (2015)  Η Μεγάλη Κρητική Επανάσταση (1866-69) Μανόλης Σκουλάς (1845-1866) ο πυρπολητής της Μονής Αρκαδίου, Ανώγεια.

      ΤΖΟΥΡΑΣ 2017: Τζούρας Βασίλης Αναπαραστάσεις του ολοκαυτώματος Αρκαδίου στην Κρήτη, στην ελεύθερη Ελλάδα και στην Ιταλία και η εθνική ενοποίηση της Ιταλίας σελ. 199-224 στο περ. ΝΕΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΚΡΗΤΗ, περ. Γ’, τχ. 35, 2017, Ρέθυμνο.

ΥΓ. Οι φωτογραφίες προέρχονται απο το βιβλίο του Λ. Καλλιβρετάκη Γουσταύος Φλουράνς