Η παρέλαση της 25ης Μαρτίου στις Μοίρες, πριν από πενήντα χρόνια

Η παρέλαση της 25ης Μαρτίου στις Μοίρες,

πριν από πενήντα χρόνια

Η εθνική επέτειος της 25ης Μαρτίου, στις Μοίρες γιορτάζονταν πάνδημα και πάντα με μεγαλοπρέπεια. Την δεκαετία του εξήντα, το εξατάξιο Γυμνάσιο Μοιρών ήταν από τα μεγαλύτερα σχολεία της Ελλάδας. Στο σχολείο φοιτούσαν περίπου χίλιοι διακόσιοι μαθητές. Η συμμετοχή τόσου κόσμου ήταν αποτέλεσμα της μαθητικής παρέλασης. Γονείς και φίλοι των μαθητών των εκπαιδευτηρίων των Μοιρών επιθυμούσαν να καμαρώσουν τους νέους και νέες της Μεσαράς αλλά και η παρουσία των κοριτσιών από τα ιδρύματα της μονής της Παναγίας της Καλυβιανής κέντριζε το ενδιαφέρον των νεαρών ανδρών.

Η συγκέντρωση μεγάλου πλήθους ανθρώπων ήταν αφορμή για να συναντηθούν γνωστοί και φίλοι από διάφορους οικισμούς της περιοχής αλλά και επιτήδειοι φτωχοδιάβολοι με σκοπό την αφαίρεση πορτοφολιών και προσωπικών αντικειμένων αξίας ή πολλές φορές χωρίς αξία. Η αστυνομία λοιπόν για αυτό είχε υπό επιτήρηση τις εκδηλώσεις αλλά και για λόγους πολιτικούς.

Πρόσκοποι παρελαύνοντες

(αρχείο Εμμ. Τζανάκη)

Το πρωί, ξημερώματα, της 25ης Μαρτίου του έτους 1970 η ομάδα των προσκόπων του Συστήματος των Μοιρών, έκανε πορεία στους δρόμους της πόλης τραγουδώντας διάφορα πατριωτικά τραγούδια, όπως το εωθινόν εμβατήριο ώστε να ετοιμαστούν οι κάτοικοι για τον εορτασμό της ημέρας:

Ξυπνάτε με τ’ αγέρι της αυγής

κι μούσα μας χαρούμενη προσμένει,

να ψάλλουμε μαζί αυτής της γής

την δόξα την δαφνοστεφανωμένη …

ή τον Κρητικό ύμνο του Γιώργου Παράσχου:

Από φλόγες η Κρήτη ζωσμένη

τα βαριά της τα σίδερα σπά

και σαν πρώτα χτυπιέται χτυπά

και γοργή κατεβαίνει …

Σε αναφορά του, στη Διοίκηση Χωροφυλακής Ηρακλείου, ο διοικητής του Αστυνομικού τμήματος Μοιρών γράφει για την δοξολογία και την πανηγυρική ομιλία:

… τήν 25ην Μαρτίου ὠμίλησεν ὁ καθηγητής Φιλολογίας τοῦ Γυμνασίου Μοιρῶν Κατσαράκης Γεώργιος μέ θέμα «ἡ 25η Μαρτίου 1821».

Στη συνέχεια σχολιάζει την προσοχή των ακροατών, αλλά και την ομιλία του φιλόλογου καθηγητή:

… Ἡ ἐντύπωσις τῶν παρευρισκομένων, ὑπῆρξεν εὐμενεστάτη καθ’ ὅσον τό πλούσιον εἰς ἰδέας θέμα καί ὁ κατάλληλος χειρισμός τούτου συνήρπασεν τούτους ...

               Μετά την τελετή ακολούθησε η κατάθεση στεφανιών στο Ηρώο και στην συνέχεια έγινε η καθιερωμένη παρέλαση των προσκόπων, των μαθητών και μαθητριών των Δημοτικών Σχολείων και του Γυμνασίου Μοιρών, των ιδρυμάτων «Παναγία Καλυβιανή», των ανδρών της στρατιωτικής μονάδας της περιοχής και του τάγματος εθνοφυλακής. Το μεσημέρι οι κάτοικοι των Μοιρών στα σπίτια τους αλλά και οι επισκέπτες σε φιλικά σπίτια ή στα εστιατόρια της πόλης, έφαγαν το ψάρι τους, συνήθως μπακαλιάρο παστό (τον λεγόμενο φτωχογιάννη).

Αναμνηστική φωτογραφία των προσκόπων μετά την παρέλαση

(αρχείο Εμμ. Τζανάκη)

Το απόγευμα στην κεντρική πλατεία των Μοιρών χόρεψαν δημοτικούς χορούς οι μαθητές και οι μαθήτριες του Γυμνασίου ντυμένες με την μαθητική στολή αλλά και κρητικές παραδοσιακές ενδυμασίες, όπως και οι οικότροφες των ιδρυμάτων «Παναγία Καλυβιανή» ντυμένες με τις παραδοσιακές κρητικές ενδυμασίες, πολλές από τις οποίες είχαν ράψει οι ίδιες στην οικοκυρική σχολή του μοναστηριού. Τον χορό συνήθως άνοιγαν οι διορισμένες από την χούντα αρχές του τόπου και οι προϊστάμενοι των δημόσιων υπηρεσιών, της αστυνομίας και του στρατού. Οι θεατές ενθουσιασμένοι τις πιο πολλές φορές συμμετείχαν στους κύκλους των χορευτών με προτίμηση στις όμορφες και καλλίγραμμες χορεύτριες.

            Μόλις έδυσε ο ήλιος ακολούθησε  η λαμπαδηφορία από την ομάδα των προσκόπων και έτσι έληξε ο εορτασμός της επετείου της εθνικής παλιγγενεσίας του έτους 1970.

            Τελειώνοντας, θα μου επιτρέψετε να σημειώσω ότι η συμμετοχή των μαθητών όλων των τάξεων των Δημοτικών σχολείων και του Γυμνασίου στην δοξολογία και στην παρέλαση ήταν υποχρεωτική, όποιοι μαθητές έδειχναν απροθυμία να παρελάσουν τιμωρούνταν με διήμερη αποβολή από τα μαθήματα. Εμείς οι πρόσκοποι  συμμετείχαμε σε όλες τις δραστηριότητες του εορτασμού εθελοντικά και με ενθουσιασμό.

ΠΗΓΕΣ: Η αναφορά του διοικητή του ΑΤ Μοιρών απόκειται στο αρχείο Μανόλη Καρέλλη της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ηρακλείου και οι φωτογραφίες βρίσκονται στο ιδιωτικό αρχείο του Τζανάκη Μανόλη.
ΥΓ: Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΑΝΤΙΛΑΛΟΣ της 30/3/2019.